چند هنر در دنیا وجود دارد؟ انواع هنر در کشورهای مختلف

در پاسخ به سوال شما درباره تعداد هنرها در دنیا و انواع آن در کشورهای مختلف، باید گفت که ارائه یک عدد دقیق برای “تعداد هنرها” دشوار است. دلیل این دشواری به ماهیت سیال و گسترده مفهوم “هنر” برمیگردد.
هنر، پدیدهای پویا و در حال تحول است و در فرهنگهای مختلف، تعاریف و دستهبندیهای متفاوتی از آن وجود دارد.
با این حال، میتوان هنرها را به دستههای کلی تقسیمبندی کرد و به تنوع بینظیر آنها در فرهنگهای گوناگون جهان اشاره نمود.
دستهبندیهای کلی هنر:
به طور معمول، هنرها را میتوان در دستههای زیر جای داد، اما این دستهبندیها قطعی و محدود کننده نیستند و همپوشانیهای زیادی بین آنها وجود دارد:
1-هنرهای تجسمی (Visual Arts)
این دسته از هنرها، هنرهایی هستند که با حس بینایی درک میشوند و معمولاً ماندگار و مادی هستند.
- نقاشی (Painting): شامل انواع تکنیکهای نقاشی مانند رنگ روغن، آبرنگ، اکریلیک، پاستل، و غیره.
- مجسمهسازی (Sculpture): خلق آثار سه بعدی با استفاده از مواد مختلف مانند سنگ، چوب، فلز، گِل رُس، و غیره.
- طراحی (Drawing): ایجاد تصاویر بر روی سطح با استفاده از مداد، زغال، خودکار، و سایر ابزار.
- چاپ دستی (Printmaking): تولید نسخههای متعدد از یک اثر هنری بر روی کاغذ یا پارچه با استفاده از تکنیکهای مختلف چاپ.
- عکاسی (Photography): ثبت تصاویر واقعی از جهان با استفاده از دوربین و نور.
- فیلمسازی (Filmmaking): تولید آثار هنری روایی و غیر روایی بر پرده سینما یا صفحه نمایش با استفاده از تصاویر متحرک.
- معماری (Architecture): طراحی و ساخت بناها و فضاهای ساخته شده توسط انسان با رویکرد هنری و کاربردی.
- هنر دیجیتال (Digital Art): آفرینش آثار هنری با استفاده از فناوریهای دیجیتال، نرمافزارها و سختافزارهای کامپیوتری.
- هنر مفهومی (Conceptual Art): هنری که در آن ایده یا مفهوم اثر، مهمتر از جنبههای زیباییشناختی و بصری آن است.
- هنر چیدمان (Installation Art): آثار هنری سه بعدی و فضایی که برای یک مکان خاص طراحی و اجرا میشوند و مخاطب را در محیط اثر غرق میکنند.
- هنر پرفورمنس (Performance Art): هنر اجرا، هنری زنده و گذرا که توسط هنرمند در حضور مخاطب اجرا میشود و بدن هنرمند، فضای اجرا، زمان و مخاطب عناصر اصلی آن هستند.
2-هنرهای نمایشی (Performing Arts)
این دسته از هنرها، هنرهایی هستند که در زمان اجرا میشوند و نیازمند حضور زنده هنرمندان و مخاطبان هستند.
- موسیقی (Music): هنر سازماندهی صداها در زمان، شامل انواع سبکها و ژانرها مانند موسیقی کلاسیک، پاپ، جاز، سنتی، و غیره.
- رقص (Dance): هنر حرکت بدن به صورت موزون و ریتمیک، شامل انواع سبکها و ژانرها مانند رقص باله، رقص معاصر، رقص فولکلور، و غیره.
- تئاتر (Theatre): هنر نمایش داستانها و رویدادها بر روی صحنه با استفاده از بازیگران، دکور، لباس، نورپردازی، و صدا.
- اپرا (Opera): نوعی تئاتر موزیکال که در آن داستان به طور کامل با آواز و موسیقی روایت میشود.
- سیرک (Circus): هنر نمایشهای هیجانانگیز و سرگرمکننده با استفاده از آکروباتها، شعبدهبازان، دلقکها، حیوانات تربیتشده، و غیره.
- نمایش عروسکی (Puppetry): هنر نمایش با استفاده از عروسکها به جای بازیگران زنده.
3-هنرهای ادبی (Literary Arts)
این دسته از هنرها، هنرهایی هستند که با کلمات و زبان سروکار دارند.
- شعر (Poetry): هنر بیان احساسات و افکار به زبان موزون و آهنگین با استفاده از وزن، قافیه، و تصاویر شاعرانه.
- داستاننویسی (Prose): هنر روایت داستانها به صورت نثر، شامل رمان، داستان کوتاه، داستان بلند، و غیره.
- نمایشنامهنویسی (Drama): هنر نوشتن متن برای تئاتر، فیلم، و سایر هنرهای نمایشی.
4-هنرهای کاربردی و صنایع دستی (Applied Arts & Crafts)
این دسته از هنرها، هنرهایی هستند که جنبه کاربردی نیز دارند و معمولاً با مهارت دست و مواد سنتی ساخته میشوند.
- سفالگری و سرامیک (Ceramics & Pottery): ساخت ظروف و اشیاء تزئینی از خاک رس و مواد سرامیکی.
- نساجی و پارچهبافی (Textile Arts & Weaving): تولید پارچه، لباس، فرش، گلیم، و سایر محصولات نساجی با استفاده از الیاف و تکنیکهای بافت و بافندگی.
- جواهرسازی (Jewelry Making): ساخت زیورآلات با استفاده از فلزات گرانبها، سنگهای قیمتی، و سایر مواد.
- مبلمانسازی (Furniture Making): طراحی و ساخت مبلمان و اشیاء چوبی با رویکرد هنری و کاربردی.
- شیشهگری (Glass Art): شکلدهی به شیشه مذاب و خلق اشیاء هنری و کاربردی از شیشه.
- هنرهای فلزی (Metal Arts): کار با فلزات برای ساخت اشیاء هنری و کاربردی مانند ظروف فلزی، مجسمههای فلزی، و غیره.
5-هنرهای آشپزی (Culinary Arts):
اگرچه برخی آن را به عنوان هنر خالص در نظر نمیگیرند، اما آشپزی با رویکرد خلاقانه و هنرمندانه، اغلب به عنوان یک هنر تلقی میشود.
- آشپزی (Cooking): هنر ترکیب و آمادهسازی مواد غذایی به شیوهای خلاقانه و لذتبخش برای حواس.
- شیرینیپزی و نانوایی (Pastry & Baking): هنر خلق شیرینیها، کیکها، نانها و دسرهای خوشمزه و زیبا.
6-هنرهای دیجیتال و رسانههای نوین (Digital Arts & New Media):
رشد فناوری، دستهبندیهای هنری را گسترش داده و هنرهای جدیدی را پدید آورده است.
- بازیهای ویدیویی (Video Games): طراحی و ساخت بازیهای تعاملی که جنبههای هنری، سرگرمی، و داستانی را با هم ترکیب میکنند.
- واقعیت مجازی و واقعیت افزوده (VR/AR): خلق تجربیات هنری و تعاملی در محیطهای مجازی و افزوده.
- طراحی وب و تجربه کاربری (Web Design & UX): طراحی وبسایتها و اپلیکیشنها با رویکرد هنری و کاربر محور.
- انیمیشن (Animation): تولید تصاویر متحرک با استفاده از تکنیکهای مختلف انیمیشن.
انواع هنر در کشورهای مختلف:
تنوع هنر در کشورهای مختلف، بینهایت است و به تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، باورها، و شرایط اجتماعی و اقتصادی هر منطقه بستگی دارد. در اینجا به چند نمونه از انواع هنر در کشورهای مختلف اشاره میکنیم:
1-ژاپن:
- خوشنویسی ژاپنی (Shodo): هنر نوشتن زیبا با قلم مو و جوهر بر روی کاغذ یا ابریشم.
- ایکبانا (Ikebana): هنر گلآرایی ژاپنی، با تاکید بر هارمونی و زیبایی نامتقارن.
- اریگامی (Origami): هنر تا کردن کاغذ و خلق اشکال مختلف بدون استفاده از قیچی یا چسب.
- بونسای (Bonsai): هنر پرورش درختان مینیاتوری در گلدان.
- مانگا و انیمه (Manga & Anime): کمیکهای ژاپنی و انیمیشن ژاپنی، دارای سبک بصری منحصر به فرد و محبوب در سراسر جهان.
- تئاتر نو و کابوکی (Noh & Kabuki): فرمهای سنتی تئاتر ژاپنی با سبکهای نمایشی و بصری خاص.
2-چین:
- خوشنویسی چینی (Chinese Calligraphy): هنر نوشتن زیبا با قلم مو و جوهر، با تاکید بر انرژی و جریان قلم.
- نقاشی با جوهر و قلم مو (Ink Wash Painting): سبک نقاشی چینی که بر استفاده از جوهر و قلم مو با تاکید بر سادگی و بیانگری تمرکز دارد.
- ابریشمدوزی (Silk Embroidery): هنر گلدوزی بر روی پارچه ابریشمی با نخهای ابریشمی رنگارنگ.
- اپرا پکن (Peking Opera): فرم سنتی اپرا چینی با استفاده از آواز، موسیقی، رقص، آکروباتیک، و گریمهای پیچیده.
- کونگ فو و ووشو (Kung Fu & Wushu): هنرهای رزمی چینی که جنبههای هنری و نمایشی نیز دارند.
3-هند:
- رقصهای کلاسیک هندی (Classical Indian Dance): فرمهای مختلف رقص کلاسیک هندی مانند بهاراتاناتیام، کاتاک، و غیره که دارای حرکات پیچیده، داستانگویی، و ارتباط معنوی هستند.
- رقص بالیوود (Bollywood Dance): سبک رقص سینمای هند، ترکیبی از رقصهای کلاسیک و مدرن با انرژی و رنگارنگی فراوان.
- رنگولی و کولام (Rangoli & Kolam): هنر طراحی نقوش رنگارنگ بر روی زمین با استفاده از پودر رنگی، آرد برنج، و گلبرگها.
- موسیقی کلاسیک هندی (Carnatic & Hindustani Music): دو سیستم اصلی موسیقی کلاسیک هندی با ساختارهای پیچیده و بداههپردازی.
- نمایش سانسکریت (Sanskrit Drama): فرمهای سنتی تئاتر هندی به زبان سانسکریت با ریشههای مذهبی و داستانی قوی.
4-آفریقا (به طور کلی):
هنر آفریقایی بسیار متنوع است و بسته به منطقه و قومیت، فرمهای گوناگونی دارد.
- نقابسازی (Mask Making): ساخت انواع نقابهای چوبی، فلزی، و پارچهای با کاربردهای آیینی، مذهبی، و اجتماعی.
- مهرهکاری (Beadwork): تزئین اشیاء و لباسها با استفاده از مهرههای رنگارنگ.
- مجسمهسازی (Sculpture): مجسمههای چوبی، برنزی، عاجی، و سفالی با موضوعات انسانی، حیوانی، و انتزاعی.
- روایت شفاهی (Storytelling): سنتهای قوی روایت شفاهی داستانها، افسانهها، و تاریخ شفاهی.
- موسیقی و رقص (Music & Dance): موسیقی و رقص با ریتمهای قوی، بداههپردازی، و نقش مهم در مراسم و جشنها.
5-خاورمیانه و ایران:
- خوشنویسی فارسی (Persian Calligraphy): هنر نوشتن خط فارسی به شیوهای زیبا و موزون، با تنوع سبکها و کاربردهای فراوان.
- نقاشی مینیاتور (Persian Miniature Painting): نقاشیهای کوچک و ظریف با جزئیات دقیق، رنگهای زنده، و روایت داستانهای ادبی و تاریخی.
- فرش ایرانی (Persian Carpet): بافتن فرشهای دستباف با طرحها و نقوش پیچیده و رنگهای طبیعی.
- موسیقی دستگاهی ایرانی (Persian Dastgah Music): موسیقی سنتی ایرانی بر پایه دستگاهها (مدهای موسیقی) و بداههپردازی.
- نقالی و شاهنامهخوانی (Naqqali & Shahnameh Khani): سنتهای شفاهی داستانگویی و روایت داستانهای شاهنامه فردوسی.
6-فرهنگهای بومی (به طور کلی):
فرهنگهای بومی در سراسر جهان نیز هنرهای منحصر به فرد خود را دارند که اغلب با طبیعت و باورهای سنتی آنها مرتبط است.
- نقاشی بدن (Body Painting): تزئین بدن با استفاده از رنگهای طبیعی و نقوش سنتی.
- نقاشی شن (Sand Painting): خلق نقاشیهای موقت بر روی زمین با استفاده از شنهای رنگی، اغلب در مراسم آیینی.
- بافتنی (Weaving): بافتن سبد، لباس، و اشیاء دیگر با استفاده از الیاف طبیعی مانند نی، برگ درختان، و پوست حیوانات.
- هنر توتمی (Totemic Art): ساخت مجسمهها، نقابها، و سایر اشیاء هنری که نشاندهنده حیوانات و ارواح توتمی هستند.
- سنتهای شفاهی (Oral Traditions): حفظ و انتقال دانش، تاریخ، و فرهنگ از طریق داستانگویی، شعر، و آواز.
7-هنر غربی (Western Art):
هنر غربی نیز شامل دستهبندیهای کلی هنرهای تجسمی، نمایشی، ادبی و کاربردی میشود که در بالا به آنها اشاره شد، اما در طول تاریخ سبکها، جنبشها و رویکردهای هنری خاص خود را توسعه داده است. (هنر رنسانس، باروک، نئوکلاسیک، رمانتیسیسم، رئالیسم، امپرسیونیسم، کوبیسم، سوررئالیسم، اکسپرسیونیسم، و بسیاری دیگر).
نتیجهگیری:
تعداد دقیق هنرها در جهان قابل شمارش نیست، زیرا هنر پدیدهای گسترده، سیال، و در حال تحول است. دستهبندیهای کلی هنر، تنها یک چارچوب تقریبی برای درک این تنوع ارائه میدهند. هر فرهنگ و هر کشور، هنرهای خاص خود را دارد که ریشه در تاریخ، باورها و ارزشهای آن جامعه دارد.
زیبایی و غنای هنر، دقیقاً در همین تنوع و گوناگونی آن نهفته است. جستجو و شناختن انواع هنر در کشورهای مختلف، دریچهای نو به سوی فهم فرهنگهای گوناگون و درک عمیقتر از انسانیت مشترک ما میگشاید.